Eski Evler

18 Aralık, 2011

 

Değirmenlik Köyü’nde Yonga Damalı, Düğmeli Evler

 

 

Avrupa Tarihi Kentler Birliği üyesi olan Akseki’de tarihi Akseki evlerinin bir parçası olan, Değirmenlik Köyün’de yonga damlı düğmeli evler, büyük önem taşımaktadır. Değirmenlik Köyü’nün sert iklimi ve dik yamaçlardan oluşan doğal yapısı, yöre insanını ekonomik durumunu, sosyal yapısını etkilemiştir. Evler toplu halde ve çoğunlukla yamaçtadır. Son zamanlarda düze inilmiştir. Eskiden taşlık ve ekim yapılmayan yerler seçilmiştir.

 

Eskiden dağlardan getirilen ağaçların başı delinerek iple çekilip getirilmiş. Evleri kışın güneş gören tarafına balkon (köş) yapılır, yaz günlerinde ay ışığı altında oturulur, neşeli akşamlar geçirilmiş. Evlerin çatılarını oluşturan büyük ağaçlara düven denir. Eski evlere düver sayısı on beşi bulurmuş. Köylüler el birliğiyle dağlardan bu düverleri getirirlermiş. Hali vakti yerinde olanlar dış duvarları kireçli harçlarla sıvatırlar, bu işleme çivileme denirmiş. İç duvarlar ise tamamen toprak saman karışımından sıvanırmış.

 

 

Değirmenlik köylüleri yöreye özgü, taşları harçsız, ahşap hatıllarla birbirine bağlanmış, yonga damlı düğmeli evleri oluşturmuştur. Çevresinde en yoğun olarak bulduğu ağacı işlemiş, kimi zaman camsız pencerelere ahşap oyma kafes, odasına peşkirlik,  gusülhane, yüklük ve goraş, kimi zamanda yıldız göbekli ahşap tavanlarıyla, darabalı köşler, merdiven başlarına güğümlükler, hatıllı duvarların örülmesi, evin dayanıklılığını ve nefes almasını sağlamıştır.

 

Değirmenlik Köyü’nde yonga damlı, düğmeli evler iki katldır. Bunlardan alt kat hayvanlara, üst katta insanlara mahsustur. Kapladığı alan dikdörtgen biçimindedir. Alt katta ahır ve samanlıklar bulunur. Alt kattaki ahırda ikinci kapı samanlığa açılır. Ayrıca alt katta ahır ve samanlıklar bulunur. Alt kattaki ahırda ikinci kapı samanlığa açılır. Ayrıca alt katta yem yalakları (hayvan yemleme yerleri) ve gübrelikleri ile tavuk kümesleri bulunur. Buralara ışık sokulmaz. Her evin önünde avlu denilen dört tarafı duvarla çevrili, sokağa büyük kapıyla açılan genişçe bir kısım vardır. Bahar ve yaz günlerinde hayvanlar burada bulunur.

 

Değirmenlik Köyü Meskenlerinin Sonu

 

Değirmenlik Köy’ünde eski sosyal yapı ve fiziki çevre kaybolmuş, duvarların yerini beton ve tuğlalar kaplamıştır. Beşikvari çatılar birer birer kaybolmuştur. Babadan miras güzelim evler yıkılarak yerine betonarme çok katlı evler yapılmıştır. Ahşap süslemenin ender özellikte örnekleri yıkılan evlerin enkazına karışmıştır. Tarih yok olan değerlere sahne olurken, çok katlı şehirleşmiş bir köy doğmuştur. Eski adetler bir başka güzeldi. O güzelliklerin yerini beton ve taş yığınları alarak sevgiyi, özlemi, yardımlaşmayı bizden aldı.

 

Değirmenlik Köyü’nde dört beş katlı betonarme evler yapıldı. Eski, tarihe tanıklık etmiş, yongalı, düğmeli, hatıllı evler yok oldu.

Bir yorum yazın.